Piyasanın en büyüklerinden Merkezi olmayan finans projesi (Defi) 
Aave’yi herkes biliyor. Peki Aave’nin ne olduğunu nasıl çalıştığını biliyor musunuz? En çok beğenilen alt coin ‘lerden birisi olan Aave’yi hiç bir ayrıntıyı göz ardı etmeden derinlemesine inceleyelim.
Aave Nedir?
İnsanların gözetimsiz likidite piyasaları aracılığıyla kripto para birimleri ödünç almasına ve ödünç vermesine olanak tanıyan açık kaynaklı bir merkezi olmayan finans protokolüdür. AAVE, blok zinciri ağlarında çalıştığı için ağı yöneten merkezi bir otorite yoktur. Bunun yerine Aave ağı, AAVE coinlerine sahip olan ve bu coinlere oy kullanan kişilerden oluşan merkezi olmayan özerk bir kuruluş DAO aracılığıyla işletir ve yönetir.
Aave kredi alanlarının, ad, adres veya sosyal güvenlik numarası gibi herhangi bir kişisel bilgi vermelerine gerek kalmadan kredi almalarına olanak sağlaması bakımından da benzersizdir. Bankalarda yapmanız gereken o sinir bozucu KYC’lere gerek kalmaz. Kyc, (know your customer, bir nevi kimlik doğrulama yöntemi).
Aave hayalet anlamına gelen fince bir kelimedir ve logosu da hayalettir.
Aave Nasıl Doğdu?
Ethereum’un akıllı sözleşmeleri, blok zinciri destekleyen oyunlardan, NFT’lere, Merkezi olmayan finansa (Defi) ve çok daha fazlasına uzanan hayal edilmez blok zinciri yeteneklerini tanıttı. Aave, Stani Kulechov tarafından 2017 yılında P2P (Peer-to-peer, İki veya daha fazla istemci arasında veri paylaşmak için kullanılan bir ağ protokolüdür) merkezi olmayan bir şekilde kurulan ETHLend olarak başladı. Ethereum blok ziniciri aracılığı ile borç verenleri, borç verenlere bağlayan, borç verme protokolü.
Ethlend protokolü, 1 milyardan fazla Aave coini karşılığında 16,2 milyon doları aşan ve daha sonra LEND olarak adlandırılan bir ICO (Initial Coin Offering, İlk para arzı teklifi) aracılığı ile başlatıldı. Ancak P2P modelinin verimsiz olduğu görüldü ve P2P modeline benzer yeni bir model uyguladılar. Lend coinlerinin sahipleri bunları 100:1 oranında yeni Aave coinleri ile değiştirme seçeneğine sahiptiler.
Yeni Aave belirteçlerinin tanıtılmasıyla, Aave ağı yönünde söz sahibi olabilirsiniz. Aave Ethereum ağından, Polygon, Fantom, Harmony ve Avalanche gibi pazarlara kadar genişledi.
Aave Nasıl Çalışır,
Aave, borç veren coinleri aynı türde bir kripto para içeren bir borç verme havuzuna yatırdığı borç verme havuzları aracılığı ile çalışır. Bu nedenle, Eth sahipleri bir ETH borç verme havuzuna para yatırırken, USDC sahipleri bir USDC borç verme havuzuna para aktaracak. Tıpkı banka mevduatları gibi burada da borç verenler veya mudiler (faiz elde etmek ereğiyle bankaya para yatıran kimse) faiz kazanabilecekler. Aynı şey, çeşitli varlıkları faiz pahasına ödünç alabilen borç alanlar için de geçerlidir.
Borç verme veya ödünç alma oranı genellikle yıllık yüzde getiri veya yıllık yüzde oranı adı verilen yıllık bir rakamla yansıtılır. Borç verenler bir borç verme havuzuna para yatırdıklarında kazandıkları faiz, aToken (a Aave anlamına gelir) şeklinde birikir. aToken’ler, kredi havuzundan varlıkların yatırılması ve yakılan Aave protokolüne özgü faiz getiren coinlerdir. Her aToken ödünç verme havuzunda karşılık gelen kripto para biriminin değerine sahiplenir.
Dolayısıyla, bir Eth borç verme havuzuna para yatırırsanız, karşılığında cüzdanınıza pasif olarak faiz tahakkuk ettikçe miktarı artacak olan aETH alırsınız. Bu aşırı tahsilat olarak bilinir. Birkez yapıldığında borçlular teminatlarının dolar cinsinden belirli bir yüzdesine kadar borç alabilirler.
Yüzde, protokol veya DAO tarafından önceden belirlenen teminat oranı olarak bilinir. Daha riskli varlıklar genelde daha yüksek teminat oranına sahiptir. Şu anda Aave’den borç alabileceğiniz 30’dan fazla ETH tabanlı token bulunmaktadır. Borçlular, ödünç alınan tutarı artı faizi geri öderler. Faiz oranı borç verme havuzunda bulunan kripto para birimi miktarına yönelik arz ve talebe göre belirlenir.
Aave’ye göre bir krediyi geri ödemek için belirlenmiş bir zaman sınırı yoktur. Bu nedenle krediyi ne zaman ödemek istediğiniz size bağlıdır. Tasfiye (Tasfiye, bir yatırımcı veya varlık borç veren tarafından ilk marj pozisyonunun zorla kapatılmasıdır) edilip edilmeyeceğiniz borç kullanımınıza bağlıdır. Teminat değerinizin düşmesi, ödünç aldığınız varlıkların teminatınıza karşı değer kazanması veya hatta tahakkuk eden faiz nedeniyle teminat oranını aşarsa, tasfiye edilebilirsiniz.
Bu prosedürlerin tümü, önceden belirlenmiş koşullar karşılandığında tüm Aave işlemlerinin otomatik olarak yürütülmesini sağlayan akıllı sözleşmeler tarafından desteklenir. (Akıllı sözleşmeler anonim taraflar arasındaki işlemleri ve anlaşmaları güvenilir ve tutarlı bir şekilde yürütülebilen, geriye dönük değişimin mümkün olmadığı bilgisayar programlarıdır.) Aave’nin özellikleri,
- Borç verme havuzlanmış likidite Aave’nin en çekici özelliğidir. Borç verme ve havuzlanmış likidite modelidir. Aave, borç verenlerin aynı türde kripto para birimini içeren bir likidite havuzuna istedikleri kadar token yatırdığı P2P modeli kullanır. Borçlular daha sonra kredi süresi boyunca değişken bir faiz oranı ödedikleri seçtikleri likidite havuzundan borç alırlar. Kazanılan faiz daha sonra krediye katkılarına göre borç verenler arasında bölünür.
- Hızlı krediler, Aave’nin sahip olduğu bir diğer özelliktir. Aave’nin flash kredi özelliği, projenin Defi pazarındaki popülaritesine özellikle katkıda bulunur. Bunlar, borçluların protokol aracılığı ile alabilecekleri herhangi bir tutarda teminatsız kredilerdir. Burada önemli olan, bir anlık kredinin, ödünç alındığı işlem bloğu içinde geri ödenmesi gerektiğidir. Flash krediler kısa bir süre içinde gerçekleştiğinden, kullanıcının hesap bakiyesine kaydedilmez. İşlem bloğu blok zincirine eklenmeden önce geri ödeme yapmazsanız, anında kredi geçemez. Tek bir işlemde flash krediler almak için akıllı sözleşmeler hakkında güçlü bir anlayışa sahip olmanız gerekir. Uygulamaları, teminat takaslarından arbitrajlara (bir piyasadan düşük fiyata alınan emtiayı farklı bir piyasada yüksek fiyata satmaya denir.) ve kar amaçlı farming (bir çeşit borç verme sistemi, rader, kendisinde olan tüm kripto paraları platformda bulunan havuza ekler ve bu paraya eğer belirli süre dokunulmazsa önceden belirlenmiş olan oranda faiz kazanılır.) sağlamaya kadar uzanır.
- Yerel tokenizasyon (Bir varlığın bilgileri ve işlem detaylarının Blockchain ağına kaydedilmesi ile elde edilen token’lar, herhangi bir meta veya emtianın dijitalize edilmesi için kullanılabilir.) : Aave, Aave adında bir coine sahiptir. Oy hakları, ticari ücret indirimleri, teminat indirimleri, daha yüksek kredi tutarları ve ücretsiz krediler gibi kullanım durumlarının çoğu yalnızca Aave protokolü için geçerlidir. Aave platform işlemlerinden kazanılan Aave ücretleri neredeyse %80’inin yakılması nedeniyle deflasyonist token olarak bilinir. (Deflasyonist, enflasyon durumundan fiyat yükselişini durdurmayı ya da yavaşlatmayı veya enflasyon eğilimi karşısında fiyatları düşürmeyi öngören iktisat siyasetidir.) Bu şekilde coin arzı sürekli azalır. Bu da dolaşımdaki arzın coin değerinin artırmasına neden olur.
AAVE V3
Şimdiye kadar en çok öne çıkan üç özellik güncellemesi şunları içerir:
- Portallar, portallar terimi zincirler arası işlemi ifade eder. Portal özelliği, Aave belirteçlerinin bir blokzincirinden diğerine aktarılmasına izin vermeyi amaçlar.
- Yüksek Verimlilik Modu (E-Mode), E-modu artan sermaye verimliliği sağlar. Aave’nin amacı daha yüksek ödünç alma gücü sağlayarak protokolün verimliliğini artırmaktır. Aave V3, teminat tokeni ödünç almak istediğiniz tokenlerle aynı olduğu sürece sağladığınız teminatın %98’ine kadar ödünç alınmasına izin verir.
- İzolasyon Modu, Aave V3’e ait yeni bir özelliktir.
Aave’nin ağdaki diğer belirteçlere yönelik riski en aza indirirken, protokollerine yeni belirteçler eklemesine olanak tanır. Gas optimizasyonu, katman-2 tasarımları gibi Aave V3’den bekleyebileceğiniz bir çok özellik güncellemesi vardır. (Gas, Ethereum blokzincirindeki işlemlerin gerçekleştirilmesi için gereken maliyetlerin hesaplanmasında kullanılan bir ölçü birimidir.)
AAVE’NİN GELECEĞİ;
Aave’nin geleceği ve Defi genel olarak ekosistemde gidecek daha çok yolu var. Uzun bir süredir geleneksel finans sektörü, finansal varlıkları kâr amacıyla ödünç vermede ön saflarda yer almıştır. Ancak, hergeçen gün daha fazla insanın DEFİ projelerine kaydolmasına ve kripto paraların büyüdüğünü gözlemleyebilirsiniz.
Ayrıca Aave, kullanıcıları için en verimli kredi verme protokolünü sağlamak için hizmetlerini sürekli olarak geliştirmektedir.
Aave, Temmuz 2022’de dolara sabitlenmiş 1:1 değeriyle kendi aşırı teminatlı stabilcoin’i $GHO’yu piyasaya sürmeyi de planlıyor. Ayrıca Aave’nin aToken’lerini temel oyun mekaniğine dahil eden ve küçük hayalet NFT’leri faiz getiren finansal NFT’lere dönüştüren Aavegotchi adlı bir oyunu da var.
Aave’nin kurusu olan Stani Kulechov, polygon tabanlı merkezi olmayan bir sosyal ağ platformu olan Lens protokolünü (lens.xyz) başlatma konusundaki ilgisini de artırdı.
Bu yeni protokol kullanıcıların yaratıcı içeriklerini NFT olarak satın almalarına ve satmalarına olanak tanıyacak.
Aave’nin önümüzdeki yıllarda değer kazanıp kazanmayacağını tahmin etmek çok zor. Aave, compound gibi yüksek performanslı projelerle rekabet ettiğinden dolayı size her zaman kendi araştırmanızı yapmanızı ve yalnızca kaybetmeyi göze alabileceğiniz kadar yatırım yapmanızı tavsiye ederiz.
Kaynaklar :
coingecko.com/tr
lens.xyz
Aavegotchi
aave.com
docs.aave.com/hub/
Medium.com
polygon.technology