Takipçi bir arkadaşımız Mina arzı konusunda hatalı yazdığımızı düşünmüş ve güzel bir makale hazırlamış. Her türlü görüşe açığız. twitter.com/ergunkilicmavi makalesine buyrun.
Mina Protocol Arzı Emin Ellerde
Bu çalışmayı bir ihtiyaç doğrultusunda yazdığımı baştan ifade etmeliyim…
Mina Protocol’ün arzındaki artış, özellikle Mina Protocol’ün Türkiye komünitesi içerisinde oldukça fazla yazılıp çiziliyor. Herhangi bir üründeki arz artışı, piyasaların düşüşle seyrettiği süreçlerde dikkat çekici olabiliyor. Bu çerçeveden baktığımda, oluşturulan bu tepki ve eleştirilerin altta yatan nedenlerini biraz da olsa anlayabiliyorum.
Blokzincir teknolojisinin ürünlerinden biri olan kriptoparalar, akıllı kontratlar ile oluşturulmuş ve beraberinde, pek çok mekanizması da bununla belirlenmiş durumdadır. Dolayısıyla, zaman içerisinde konsensüs mekanizmasının işleyişine aykırı hiçbir uygulama ve değişiklik yapılmamalıdır.
Akıllı kontratların içerisinde barındırılan “Arz Mekanizması”, 3. Otoriteler tarafından müdahale edilemez, şeffaf ve programatik olmalıdır.
Protokollerin arz artışından bahsederken aslında o protokolün arz artışının hangi süre zarfında hangi oranda olduğunu yani belirli bir zaman dilimindeki enflasyon oranını tartışmaktayız.
Netleştirmeye çabaladığımız konuya gelirsek eğer,
Sevgili Mina Komünitesi,
Hayır(!)
Mina Protocol’ün arz artışındaki enflasyon ilk günden itibaren “Akıllı Kontrat (sözleşme)” ile belirlenmiş/imzalanmış şeklinden ayrı hareket etmemektedir.
Ne demek istiyorum?
O(1) Labs ekibi tarafından Mina’nın arzında herhangi müdahale/değişim yapılmamıştır. Her şey Mina Protocol’ün ilgili teknik paper’larında ve tokeneconomics’te belirtildiği çizelgede ilerlemekte ve bu böyle de sürecektir.
Bu durum, Bitcoin için de geçerliliğini korumaktadır. Şu an Bitcoin’de enflasyon 1.79% dolaylarındadır. Bu oran, 5 yıl önce farklıydı ve 10 yıl sonra da farklı olacaktır.
Projelerin arzındaki değişim ve artış, piyasalardan bağımsız bir olgudur. Komüniteyi oluşturan bireylerin piyasaların gidişatının kötü olduğu dönemlerde arzdaki artış hızını gündem oluşturması, arz mekanizmasındaki herhangi bir değişiklikten kaynaklanmamaktadır. Merkeziyetsiz bir protocolün arzındaki artış enflasyonu piyasalardaki yükseliş, düşüş ya da akümülasyon sezonlarına göre de değişmez.
Dolayısıyla, hayır(!)
Mina Protocol’ün arzındaki artış, Kriptoparalardaki ve küresel piyasalardaki 2021 Kasım itibariyle başlayan gerileme döneminde ekstra olarak müdahaleye uğramamış ve arzındaki artış hızı -programa aykırı biçimde- değişmemiştir.
Mina Protocol’ün kendisi en temelde “katılımcıları ile güçlenen, dünyanın en hafif blokzinciri” mottosuyla hayatımıza girmiştir. Mina Protocol, blokzincirdeki verileri zkSnark’layarak boyutunu 22kB boyutunda tutabilmektedir. Böylelikle, blokzincire herkesin kolaylıkla katılabileceği, ağın merkeziyetsizliği de o ölçüde güvenilir olduğu, katılımcıların rahatlıkla full-node kurabildiği yapıdadır (vurgulamak istiyorum: en temelde!).
Arz mekanizmasının teknik detaylarına gelin hep birlikte bakalım…
“Mina Protocol, mainnet tarihinin ilk yılında arz artışı %12 ile başlayıp mainnet tarihinin 96. ayına kadar azalmaya devam edecek şekilde ayarlanmıştır. 8. Yıldan sonra ise, arz artışı sabit şekilde (%7 olarak) sürmeye devam edecektir. Şu noktayı vurgulamak gerekiyor: Mina Protokol’ün arz artışından gelen Jetonlar Smart Contract mekanizmasına uygun şekilde -belirli oranda- “Doğrulayıcılara”, “Blok Üreticilerine” -”Blok üreticilerine katkı yapabilen “Validatörlere” ve “Snarkerlara” paylaştırılmaktadır.” **
Sonuç Mahiyetinde
Açıkçası, Mina Protocol’ün arzı üzerine söylenecek söz mutlaka vardır fakat bu kadarı dahi yeterli sayılabilir. Nitekim, Mina Protocol’ün enflasyonu ve toplam arzı gibi tokenomics özelindeki başlıklar haricinde çok daha önemli ve anlamamız gereken detaylar bulunmaktadır.
Umarım, bir sonraki buluşmalarımızda blokzincirin felsefesini, zkSnark’ı, zkProof’u,; Archive node, Full Node ve Light Node’ları ve blockzincirlerin merkeziyetsizliği ve dağıtıklığı için elzem konumda olan Node’ların önemini de incelemeye ve değer katmaya çalışırız.
Sevgiler…
ERGÜN KILIÇ
KAYNAKÇA ve Okuma Önerileri
**https://yeni-iktisatokulu.medium.com/i%CC%87tibari-para-arz%C4%B1-ve-kriptoparalar-aaf6b236ec81
⦁ https://tobbykitty.com/2022/01/08/zk-teknolojisi-ve-zksnark-nedir/
⦁ https://threadreaderapp.com/thread/1482590577673838593.html